Bez tytułu 1, Aplikacje AVILA

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Koniec
I wojny światowejprzyniósł odbudowę
państwa polskiego,którego istnienie przerwał
III rozbiórPolskiw
1795r. Formowanie terytorium państwa polskiego rozpoczęte pod konie
c1918r. trwało do
1922r. i w
takim kształcie przetrwało do wybuchu
II wojny światowej.Odbudowa państwa polskiego w latach 1918-1922
Spis treści
[ukryj]•
1 Kontekst
•
Warmii i
•
•
4 Śląsk
•
5 Granica
•
Kontekst międzynarodowy
[edytuj]Zasadniczy los Polski zależał od sytuacji międzynarodowej oraz decyzji
zwycięskich mocarstw.Zgodnie
popierały konieczność istnienia niepodległego państwa polskiego, tym bardziej, że mogłoby ono stanowić
barierę odgradzającą Europę Zachodnią od niebezpieczeństwa
komunizmu.Kwestia granic natomiast
stanowiła drugi plan i pozostawała bliżej nieokreślona. Pierwsze decyzje w sprawie przyszłego kształtu Polski
zapadły podczas
konferencji pokojowejw
1919r. w Wersalu pod Paryżem, gdzie zebrali się przywódcy 27
państw, które walczyły i zwyciężyły w wojnie, by ustalić zasady trwałego pokoju i określić losy państw
pokonanych. Główną rolę na konferencji odgrywali przywódcy trzech państw, tzw. gruba trójka. Byli to
premierzy: Francji
Georges Clemenceaui Wielkiej Brytanii
Lloyd Georgeoraz prezydent Stanów
Zjednoczonych
Woodrow Wilson.28 czerwca1919podpisano traktat pokojowy z Niemcami, który jednocześnie
ustalał polską granicę zachodnią. Niemcy utraciły na rzecz Polski prawie całą Wielkopolskę, która zresztą nie
czekając na postanowienia traktatu sama wywalczyła swe wyzwolenie spod zaboru (zobacz
powstanie   wielkopolskie). Polsce przyznano też pas Pomorza wzdłuż Wisły jednak bez Gdańska, który otrzymał
status
wolnego miastai pozostawał pod zarządem Komisarz
aLigi Narodów.Natomiast na Śląsku, Warmii i
Mazurach miały odbyć się
plebiscyty.Plebiscyt na Warmii i Mazurach
[
edytuj]Osobny artykuł:
Plebiscyt na Warmii i Mazurach.Warunki tuż przed głosowaniem mającym zadecydować o przynależności terenów
Warmiii
Mazurbyły
trudne.
Armia Czerwonazbliżała się do granicy
Prus Wschodnich,co rodziło w ludności poczucie
nadchodzącego końca niepodległości Polski. Negatywny wpływ na sprawy polskie miało także długotrwałe
panowanie na tym terenie Niemców, stosowanie przez nich terroru i prowadzoną propagandą niemiecką.
11lipca1920odbył się plebiscyt, który skończył się dla Polski klęską. Tylko 3% ludności opowiedziało się za
włączeniem do Polski, w związku z czym przyznano jej tylko osiem gmin. Do takiego wyniku plebiscytu w jakiejś
mierze przyczyniła się manipulacja. Polegała ona na tym, że głosujący musieli wybierać między kartkami z
napisem "Polska – Polen" i "Prusy Wschodnie – Ostprussen". Większość więc wybrała to co znane – Prusy
Wschodnie.
Górny Śląsk
[edytuj]Sytuacja na Śląsku przedstawiała się nieco inaczej. Pogłębiała się polska świadomość narodowa, rosła liczba
działaczy na rzecz polskości. Społeczeństwo polskie na
Górnym Śląskubyło rozczarowane decyzją paryskiej
konferencji pokojowej w sprawie zarządzenia
plebiscytuna tym terenie.
Polski plakat plebiscytowy
Spodziewano się, że zapadnie decyzja o inkorporacji Górnego Śląska do Polski. Tymczasem sytuacja na
Górnym Śląsku przedstawiała się coraz gorzej. Wzmógł się terror niemiecki wobec ludności polskiej,
przeprowadzano rekwizycje, rewizje i aresztowania, rozbijano polskie wiece i zebrania, utrudniano życie
polskich organizacji, hamowano działalność towarzystw kulturalno-oświatowych. Wszystko to jeszcze bardziej
wzmagało opór ludności polskiej, która coraz częściej myślała o zbrojnym przeciwstawieniu się narastającemu
terrorowi. Przełomowym momentem stał się strajk robotniczy w dniach 11-15 sierpnia 1919 oraz masakra
robotników, głównie narodowości polskiej, dokonana w Mysłowicach przez niemiecki
Grenzschutz15 sierpnia.
Wydarzenia te stały się bezpośrednią przyczyną
I powstania śląskiego,które wybuchło w nocy z 16 na 17
sierpnia 1919. Zostało szybko stłumione przez Niemców. Jednak niepowodzenie nie odebrało polskim
Górnoślązakom wiary w możliwość i celowość dalszych walk o przyłączenie Śląska do Polski.
W toku przygotowań plebiscytowych rósł niemiecki terror. Utrudniano rozwój polskiej akcji plebiscytowej,
propagandowej i organizacyjnej, a z rąk niemieckich bojówek zaczęli ginąć działacze polscy (czasem ginęli
   również działacze niemieccy, zamordowani przez Polaków). W wyniku rosnącego napięcia wybuchło
IIpowstanie śląskie,którego skutkiem stała się decyzja Komisji Międzysojuszniczej o powołaniu wspólnej polsko-
niemieckiej policji podległej Komisji oraz wydała zarządzenie o zaprzestaniu terroru. Polakom udało się
osiągnąć zamierzony cel, jakim była samoobrona ludności polskiej. Siła i zasięg powstania zaskoczyła zarówno
Niemców, jak i Sprzymierzonych. Nie miało też ono specjalnego poparcia międzynarodowego. Włosi, jak i
hierarchia kościoła katolickiego opowiadały się za Niemcami, podczas gdy Francuzi zachowali neutralność.
20 marca1921odbył się zapowiadany plebiscyt na Górnym Śląsku. Wzięło w nim udział 1191 tys. osób, z
czego za połączeniem z Polską opowiedziało się 479 tys., a pozostaniem w granicach Niemiec – 708 tys. Tak
duża przewaga Niemców wynikała z dopuszczenia do głosowania ludzi urodzonych na Śląsku, niezależnie od
miejsca zamieszkania. Z Niemiec przybyło blisko 180 tys., a z Polski zaledwie 10 tys. emigrantów. Rząd
angielski wysunął wówczas propozycję, aby Polsce przyznać jedynie powiaty: rybnicki, pszczyński i część
katowickiego i tarnogórskiego, a cały
Górnośląski Okręg Przemysłowypozostawić Niemcom.
Dokument upamiętniąjacy przejęcie części Górnego Śląska przez Polskę
Odpowiedzią na niekorzystne dla Polski projekty podziału był strajk generalny na Śląsku, a następnie
wybuch
III powstania śląskiegow nocy z 2 na
3 maja1921.Po krwawych walkach na linii Odry i o
Górę świętejAnny,mimo przewagi regularnych wojsk niemieckich powstańcy zdołali utrzymać swe pozycje na przedpolu
Śląskiego Okręgu Przemysłowego. Od 5 do 25 czerwca trwały rozmowy, które zdołały doprowadzić do
zawieszenia broni 28 czerwca 1921. 12 października 1921 Liga Narodów odrzuciła wniosek angielsko-
niemiecki pozostawienia Górnego Śląska przy Niemczech i poleciła dokonać podziału tego regionu. Decyzją
Rady Ambasadorów przyznano Polsce 29% terytorium plebiscytowego, który obejmował powiaty: katowicki,
lubliniecki, pszczyński, rybnicki, świętochłowicki, i tarnogórski. Na tym obszarze znajdowała się większa część
przemysłu górnośląskiego, który miał ogromne znaczenie gospodarcze. 15 maja 1922 podpisano w Genewie
polsko-niemieckie porozumienie regulujące podział Górnego Śląska.
Wojsko polskie na czele z gen.
Szeptyckimwkracza do Katowic – 22 czerwca 1922
Po wydaniu decyzji dotyczącej podziału Górnego Śląska polskie stronnictwa polityczne i organizacje zawodowe
utworzyły Naczelną Radę Ludową z
Józefem Rymeremna czele. Na czele analogicznego organu niemieckiego
  – Wydziału Niemieckiego – stanął
Hans Lukaschek.Rozpoczęła się ewakuacja wojsk Komisji
Międzysojuszniczej, podczas której bojówki niemieckie rozpoczęły gwałtowną akcję terrorystyczną, w wyniku
której zginął m.in. oficer francuski.
20 czerwcawojska polskie przekroczyły granicę koło
Szopienici wkroczyły na Śląsk. W lipcu 1922 Polska
przejęła ostatecznie administrację na przyznanym jej obszarze, który zgodnie z obietnicą zachował pewną
autonomię – miał swój sejm lokalny. Pierwszym wojewodą śląskim został Józef Rymer.
16 lipca1922 roku
podpisano w Katowicach dokument upamiętniający przejęcie części Śląska przez Rzeczpospolitą.
W tym czasie na terenach przyznanych Niemcom rozpoczął się odwet na tych Ślązakach, którzy w okresie
plebiscytowym działali na rzecz Polski. Zabraniano rozmawiać po polsku w lokalach publicznych, znieważając
tych, którzy zakazu tego nie przestrzegali. Bojkotowano działaczy polskich, wprowadzano ograniczenia w
działalności polskich organizacji.
Śląsk Cieszyński
[edytuj]Na południu Polski trwał spór z Czechosłowacją o
Śląsk Cieszyńskioddziałujący przez wiele lat na atmosferę
wzajemnych stosunków politycznych. 5 listopada 1918 w wyniku uzgodnień lokalnych rad: polskiej
RadyNarodowej Księstwa Cieszyńskiegoi czeskiej Krajowej Rady Narodowej dla Śląska teren Śląska Cieszyńskiego
został podzielony według kryterium etnicznego.
Ustaleń tych nie uznały władze czeskie w Pradze i zażądały wycofania oddziałów polskich, aby uniemożliwić
przeprowadzenie w polskiej strefie wyborów do sejmu. Wobec odmowy
26 stycznia1919wojska czeskie
korzystając z zaangażowania Polski w walki z bolszewicką Rosją, zajęły wschodnią cześć Śląska
Cieszyńskiego do rzeki
Olzy.Nastąpiło to za aprobatą państw sprzymierzonych, które poparły czeską akcję. Na
terenach Śląska Cieszyńskiego, a także Orawy i Spiszu miał się odbyć plebiscyt. Sprzeciw Czechów
obawiających się przegranej, a także niekorzystna w tym momencie sytuacja Polski w wojnie z bolszewikami
przyczyniły się do zmiany decyzji co do losów spornych terenów.
Na podstawie postanowień konferencji w
Spaw dniach 5-16 lipca 1920, Rada Ambasadorów państw Ententy
28 lipca podjęła decyzję o zaniechaniu plebiscytu i arbitralnym podziale tego regionu. Mocarstwa koalicji
przyznały Czechosłowacji większość spornych obszarów Śląska Cieszyńskiego, tzw.
Zaolzia,Spiszui
Orawy.Szczególnie dotkliwa dla Polski była utrata Zaolzia ze względu na liczebną ludność polską, istniejące tam
bogactwa naturalne i zakłady przemysłowe. Po czeskiej stronie granicy pozostało ok. 120 tysięcy Polaków.
Granica wschodnia
[edytuj]Kwestię granicy wschodniej Polski nie rozstrzygnięto podczas konferencji wersalskiej i pozostała ona otwarta.
W poglądach polityków polskich ścierały się jej dwie koncepcje.
Józef Piłsudskiskłaniał się do idei federacyjnej.
Zakładała ona oderwanie od Rosji: Białorusi, Litwy i Ukrainy jako niepodległych państw w federacji z Polską.
Państwa te miały stanowić swego rodzaju mur przed Rosją. Inną koncepcję przedstawiał
Roman Dmowski.Głosił program inkorporacji, czyli włączenia do Polski tych ziem litewskich, białoruskich i ukraińskich, na których
Polacy stanowili znaczny odsetek ludności.
Od listopada
1918na południowym wschodzie trwał
spór polsko-ukraińskio
Galicjęwschodnią. Walki toczyły
się ze zmiennym powodzeniem. O zakończeniu walk ostatecznie zadecydowała sytuacja wojsk ukraińskich,
które jednocześnie były atakowane z północnego wschodu przez bolszewików, oraz przybycie
Armii Hallera.Polakom udało się do lipca
1919wyprzeć armię ukraińską za
Zbrucz,czyli za wschodnią granicę Galicji na
tereny
Ukraińskiej Republiki Ludowej,a we wrześniu 1919 podpisano rozejm.
Armia Czerwona od grudnia 1918 r., kiedy to wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Ukrainy i Białorusi,
rozpoczęła marsz na zachód zajmując stopniowo te tereny. Zamierzeniem polityki bolszewików było dążenie do
wsparcia rewolucji w Niemczech i rozszerzenie jej na inne kraje europejskie. Powstanie niepodległej Polski
stało się przeszkodą w rozszerzaniu rewolucji na Zachód.
  W lutym 1919 roku doszło do pierwszych starć oddziałów polskich z Armią Czerwoną, które rozpoczęły wojnę
polsko-bolszewicką. W połowie lutego 1919 r. Polskie siły Frontu Litewsko-Białoruskiego podjęły kontrofensywę
przeciwko armii bolszewickiej i 19 kwietnia wkroczyły do
Wilna,gdzie Józef Piłsudski wydał odezwę dając
nadzieje samookreślenia politycznego tego obszaru. W lipcu 1919 miała miejsce konferencji pokojowa w
Paryżu, na której Rada Najwyższa zatwierdziła granicę polsko-litewską według
linii
Focha(
Niemen–
Grodno–
Wilno–Dyneburg)wraz z Wilnem. Jednak Armia Czerwona odnosiła coraz
większe sukcesy w swoim marszu na Zachód i w lipcu 1920 weszła na ziemie polskie. Wojsko dotarło wkrótce
do Warszawy gdzie,
13 sierpniarozpoczęła się decydująca
bitwa warszawska.Polakom udało się obronić
stolicę i do końca września wyprzeć wojska bolszewickie za
Mińsk.12 października1920r. delegacje polska i bolszewicka podpisały w
Rydzeumowy rozejmowe i podjęły
rokowania
pokojowe.18 marca1921został ostatecznie podpisany traktat pokojowy między Polską, Rosyjską
SRR i Ukraińską SRR. Granica Polski na wschodzie została ustalona na linii Zbrucza i Dźwiny obejmując po
stronie polskiej ziemie na wschód od Bugu, należące przed 1914 r. do Rosji: zachodnią
część
Wołyniai
Polesiaz Brześciem, Pińskiem i Łuckiem, gubernie: grodzieńską oraz wileńską wraz z
zachodnią częścią Mińszczyzny (Nieśwież). Rosja i Ukraina uznały polskie prawa do Galicji Wschodniej. W
październiku 1920 roku Józef Piłsudski upozorował bunt gen. Lucjana Żeligowskiego. Zajmując Wilno i okolice,
ogłaszając powstanie tzw.
Litwy Środkowej.W wyniku postanowienia sejmu
Litwy Środkowej,Wileńszczyznaz
Wilnem zostały włączone do Polski w 1922 roku. Niepodległa Litwa proklamowała stan wojny z Polską, który
trwał do 1938 roku.
Przebieg wschodniej granicy II RP został zatwierdzony przez
Radę Ambasadorów15 marca1923. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • braseria.xlx.pl

    •