Biuletyn IPN (37) 2 2004, 24.Biuletyn IPN

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NR 2 (37)
luty 2004
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Zabijanie słowa
Droga Wańkowicza
do PRL
„Zdrajcy”
na lodzie
numer indeksu 374431
ISSN 1641-9561
9771641 956001
nakład 2765 egz.
cena 6,50 zł
(w tym 0% VAT)
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE
BIAŁYSTOK
ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok
tel. (0-85) 664 57 03
GDYNIA
ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia
tel. (0-58) 660 67 00
fax (0-58) 660 67 01
KATOWICE
ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice
tel. (0-32) 609 98 40
KRAKÓW
ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin
tel. (0-81) 534 59 11
ŁÓDŹ
ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź
tel. (0-42) 616 27 45
POZNAŃ
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
tel. (0-61) 835 69 00
RZESZÓW
ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów
tel. (0-17) 860 60 18
WARSZAWA
pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa
tel. (0-22) 530 86 25
WROCŁAW
ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław
tel. (0-71) 326 76 00
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN
Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),
Janusz Kotański, Paweł Machcewicz, Krzysztof Madej,
Bartłomiej Noszczak, Barbara Polak, Jan M. Ruman
Projekt graficzny: Krzysztof Findziński
Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki
Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa
Tel. (0-22) 581 89 24, fax (0-22) 581 89 26
e-mail: Barbara.Polak@ipn.gov.pl
http://www.ipn.gov.pl
Druk: Dom Wydawniczy Bellona
ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa
BIULETYN
N R 2 (37)
LUTY
2004
SPIS TREŚCI
ROZMOWY BIULETYNU
Zabijanie słowa. O cenzurze w PRL z Aleksandrem
z Aleksandrem
Pawlickim, Tomaszem Strzemboszem i Wiesławem Władyką
rozmawiają Władysław Bułhak i Barbara Polak
rozmawiają Władysław Bułhak i Barbara Polak ................. 4
Sławomir Cenckiewicz – Melchiora Wańkowicza
kręta droga do Polski Ludowej ............................. 27
Małgorzata Ptasińska –
Małgorzata Ptasińska – Jerzego Giedroycia potyczki
z cenzurą w okresie Października
’
56 ................... 45
Grzegorz Majchrzak –
Grzegorz Majchrzak – „Wojenna” cenzura ................ 50
Tomasz Chinciński –
Tomasz Chinciński – Cena za uratowanie
Tygodnika .................................................................... 54
Krzysztof Lesiakowski –
Krzysztof Lesiakowski – Tablica „utrwalaczy władzy
ludowej” ...................................................................... 58
RELACJE I WSPOMNIENIA
Bartłomiej Rychlewski –
Wojciech Miśko – „Zdrajcy” na lodzie ....................... 70
Tadeusz Kopyś –
Tadeusz Kopyś – Azyl dla Węgra w PRL .................... 74
Andrzej Hanko –
Andrzej Hanko – Koniec Węgierskiego IPN? ............ 76
Małgorzata Ptasińska – Zakazane lektury .................. 79
Na okładce:
Pokreślone przez cenzora stykówki
zdjęć z konsekracji kościoła pod
wezwaniem św. Maksymiliana Kol-
bego w Nowej Hucie, dokonanej
22 VI 1983 przez Jana Pawła II,
CAF/I. Radkiewicz
1
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
■
z Aleksandrem
Pawlickim, Tomaszem Strzemboszem i Wiesławem Władyką
z Aleksandrem
Pawlickim, Tomaszem Strzemboszem i Wiesławem Władyką
rozmawiają Władysław Bułhak i Barbara Polak
■
Sławomir Cenckiewicz –
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Sławomir Cenckiewicz –
Małgorzata Ptasińska –
Grzegorz Majchrzak –
Tomasz Chinciński –
Krzysztof Lesiakowski –
■
Bartłomiej Rychlewski – Ubeckie metody ..................... 61
Bartłomiej Rychlewski –
■
Wojciech Miśko –
O SĄSIADACH
Wojciech Miśko –
Tadeusz Kopyś –
Andrzej Hanko –
■
Małgorzata Ptasińska –
DOKUMENTY
Małgorzata Ptasińska –
Kalendarium IPN
styczeń 2004
7 stycznia
Uroczystość
wręczenia dyplomu i medalu
wręczenia dyplomu i medalu „
Sprawiedliwy wśród Narodów Świa-
Sprawiedliwy wśród Narodów Świa-
ta” rodzinom, które podczas wojny udzielały pomocy Żydom odbyła się w sie-
dzibie IPN w Warszawie. Medale przyznano Janinie i Jerzemu Gawlikowskim;
Michalinie i Mieczysławowi Mijakowskim oraz Antoninie Pomowskiej; Genowefie
Błażejczyk – Wiślickiej; Elżbiecie i Edwardowi Wojtarkom oraz ich córce Elżbie-
cie Godlewskiej; Nadziei Annie Jarnuszkiewicz i Halinie Kawtaradze. W uroczy-
stości, zorganizowanej z inicjatywy Ambasadora Izraela w Polsce, prof. Szewa-
cha Weissa, uczestniczyli m.in. wicemarszałek Senatu RP Jolanta Danielak, prof.
dyrektor Archiwów Państwowych Daria Nałęcz, pełnomocnik rządu ds. równego
statusu kobiet i mężczyzn Izabela Jaruga – Nowacka, prezydent m. st. Warsza-
wy, prof. Lech Kaczyński, senator Marek Balicki, kierownik Urzędu ds. Komba-
tantów i Osób Represjonowanych Jan Turski, Rzecznik Praw Dziecka Paweł Ja-
ros, przewodniczący Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie Piotr Kadlcik
oraz historyk, prof. Tomasz Strzembosz.
9 stycznia
„Wypędzeni, przepędzeni... Kształtowanie się nowego społeczeństwa
na Warmii i Mazurach w latach 1945–1949”
„Wypędzeni, przepędzeni... Kształtowanie się nowego społeczeństwa
na Warmii i Mazurach w latach 1945–1949” została otwarta w Centrum Kultury
Polsko – Niemieckiej im. Arno Holza w Kętrzynie. Prof. Norbert Kasparek przed-
stawił działalność IPN, natomiast założenia merytoryczne wystawy omówił Daniel
Białuński.
14 stycznia Osobie
mjr. Bolesława Kontryma poświęcona była sesja Klubu Historycznego
im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”
mjr. Bolesława Kontryma poświęcona była sesja Klubu Historycznego
im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”, zorganizowana w sali konferencyjnej
Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie. Podczas spotkania dr Zdzisław Uni-
szewski przedstawił niezwykle barwny życiorys majora oraz opisał tragiczne oko-
liczności oskarżenia i mordu sądowego dokonanego na tym bohaterze Polskie-
go Państwa Podziemnego. Materiały na powyższy temat znajdą się w przygoto-
wywanej do druku przez IPN publikacji pt. „Organa bezpieczeństwa i wymiar
„Organa bezpieczeństwa i wymiar
sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego”.
„Organa bezpieczeństwa i wymiar
sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego”.
15 stycznia
Warsztaty dla nauczycieli nt. „Aparat represji w walce z podziemiem niepodle-
Warsztaty dla nauczycieli nt. „Aparat represji w walce z podziemiem niepodle-
głościowym i opozycją”
głościowym i opozycją” w Wyższej Szkole Zarządzania i Przedsiębiorczości im.
Bogdana Jańskiego w Łomży zorganizował OBEP z Białegostoku. Wykłady wygło-
sili: dr Jan Jerzy Milewski – „UB wobec Polskiego Stronnictwa Ludowego na Biało-
stocczyźnie”, dr Krzysztof Sychowicz – „Powstanie i działalność UB w woj. biało-
stockim” oraz „Sytuacja Kościoła katolickiego w diecezji łomżyńskiej w latach
1945–1949”. Warsztatom towarzyszyło otwarcie wystawy „UB w walce z podzie-
wystawy „UB w walce z podzie-
miem niepodległościowym i opozycją w woj. białostockim”
wystawy „UB w walce z podzie-
miem niepodległościowym i opozycją w woj. białostockim”, poświęconej powsta-
niu i działalności aparatu bezpieczeństwa w Polsce północno- wschodniej.
17 stycznia
Metropolita lubelski abp Józef Życiński wręczył Prezesowi IPN, prof. Leonowi Kie-
Metropolita lubelski abp Józef Życiński wręczył Prezesowi IPN, prof. Leonowi Kie-
resowi medal „Lumen Mundi”.
resowi medal „Lumen Mundi”. Uroczystość odbyła się w Lublinie podczas obcho-
dów VII Dnia Judaizmu, organizowanego w Kościele katolickim w odpowiedzi na
apel papieża Jana Pawła II. Profesor Kieres wygłosił okolicznościowy wykład.
2
Uroczystość
wręczenia dyplomu i medalu
7 stycznia
Uroczystość
wręczenia dyplomu i medalu
Sprawiedliwy wśród Narodów Świa-
ta”
Wystawa
Wystawa
„Wypędzeni, przepędzeni... Kształtowanie się nowego społeczeństwa
9 stycznia
Wystawa
„Wypędzeni, przepędzeni... Kształtowanie się nowego społeczeństwa
na Warmii i Mazurach w latach 1945–1949”
14 stycznia
Osobie
Osobie mjr. Bolesława Kontryma poświęcona była sesja Klubu Historycznego
im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”
15 stycznia
Warsztaty dla nauczycieli nt. „Aparat represji w walce z podziemiem niepodle-
15 stycznia
Warsztaty dla nauczycieli nt. „Aparat represji w walce z podziemiem niepodle-
głościowym i opozycją”
miem niepodległościowym i opozycją w woj. białostockim”
17 stycznia
Metropolita lubelski abp Józef Życiński wręczył Prezesowi IPN, prof. Leonowi Kie-
17 stycznia
Metropolita lubelski abp Józef Życiński wręczył Prezesowi IPN, prof. Leonowi Kie-
resowi medal „Lumen Mundi”.
20 stycznia Wystawa „Okupacja sowiecka na prawym brzegu Sanu w latach 1939–1941”
Wystawa „Okupacja sowiecka na prawym brzegu Sanu w latach 1939–1941”,
przygotowana przez rzeszowski OBEP, została otwarta w Miejskim Domu Kultury
w Lubaczowie. Podczas uroczystości Tomasz Bereza wygłosił wykład „Obraz
czerwonoarmisty na okupowanych ziemiach polskich 1939–1941 – w dokumen-
tach, wspomnieniach i relacjach”. Piotr Chmielowiec zaprezentował najnowszą
książkę wydaną przez rzeszowski Oddział IPN „Skazani na karę śmierci przez
„Skazani na karę śmierci przez
Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie 1946–1954”.
„Skazani na karę śmierci przez
Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie 1946–1954”.
21 stycznia Sesja naukowa połączona z prezentacją wystawy „Zwyczajny resort. Ludzie i me-
Sesja naukowa połączona z prezentacją wystawy „Zwyczajny resort. Ludzie i me-
tody bezpieki 1944–1956”,
tody bezpieki 1944–1956”, przygotowanej przez OBEP IPN w Warszawie, odbyła
się w Domu Parafialnym „Katolik” w Ciechanowie. Wystawa ukazuje powstanie
i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego Polski Ludowej oraz metody
szkolenia i techniki „rozgrywek operacyjnych” prowadzonych przez „resort”.
22 stycznia
Okazją do złożenia hołdu wybitnemu poznańskiemu adwokatowi Stanisławowi
Okazją do złożenia hołdu wybitnemu poznańskiemu adwokatowi Stanisławowi
Hejmowskiemu stała się wizyta jego córki – Teresy Heymowskiej – Amberg w
Hejmowskiemu stała się wizyta jego córki – Teresy Heymowskiej – Amberg w OBEP
OBEP
IPN w Poznaniu. Towarzyszył jej syn, Jan Henrik Amberg, minister, zastępca Am-
basadora Królestwa Szwecji w Polsce. Goście wraz z dyrektorem Oddziału IPN
w Poznaniu Ireneuszem Adamskim i mecenasem Andrzejem Marcinkowskim zapa-
lili znicze i złożyli kwiaty na grobie znanego obrońcy oskarżonych uczestników
Czerwca ’56, spoczywającego na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu.
29 stycznia Wystawa „Wielkie procesy pokazowe w Krakowie”
Wystawa „Wielkie procesy pokazowe w Krakowie”, przygotowana przez kra-
kowski OBEP, została otwarta w Pałacu Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięk-
nych w Krakowie. Wystawa prezentuje największe publiczne rozprawy, które od-
były się przed komunistycznymi sądami w latach 1945–1956.
Opracowali: Elżbieta Duda, Michał Durakiewicz i Artur Gut
STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE
O STATUS POKRZYWDZONEGO
styczeń 2004 r.
od początku wydawania
BIAŁYSTOK
14
1064
GDAŃSK
13 (7* + 1**)
2194 (674* + 279**)
KATOWICE
14
1480
KRAKÓW
16
1581
LUBLIN
0
705
ŁÓDŹ
4
783
POZNAŃ
11
1511
RZESZÓW
5
939
WARSZAWA
10
1597
WROCŁAW
8
1020
BUiAD
15 (2***)
1438 (97***)
KONSULATY
0
228
RAZEM
110
14540
WNIOSKI ZREALIZOWANE
6736
wnioski przyjmowane w delegaturach: *Bydgoszcz, **Koszalin, ***Radom
3
20 stycznia
Wystawa „Okupacja sowiecka na prawym brzegu Sanu w latach 1939–1941”
21 stycznia
21 stycznia
Sesja naukowa połączona z prezentacją wystawy „Zwyczajny resort. Ludzie i me-
Sesja naukowa połączona z prezentacją wystawy „Zwyczajny resort. Ludzie i me-
tody bezpieki 1944–1956”,
tody bezpieki 1944–1956”,
22 stycznia
Okazją do złożenia hołdu wybitnemu poznańskiemu adwokatowi Stanisławowi
22 stycznia
Okazją do złożenia hołdu wybitnemu poznańskiemu adwokatowi Stanisławowi
Hejmowskiemu stała się wizyta jego córki – Teresy Heymowskiej – Amberg w
IPN w Poznaniu
29 stycznia
Wystawa „Wielkie procesy pokazowe w Krakowie”
6736
6736
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • braseria.xlx.pl

    •