Biuletyn IPN (17) 6 2002, 24.Biuletyn IPN

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
N R 6 ( 1 6 )
czerwiec
2002
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ISSN 1641-9561
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE
BIAŁYSTOK
15-637 Białystok, ul. Warsztatowa 1a
Tel. (0-85) 664 73 71
Tel. (0-85) 664 73 71
GDAŃSK
81-311 Gdynia, ul. Witomińska 19
Tel. (0-58) 620 52 00
Tel. (0-58) 620 52 00
KATOWICE
40-009 Katowice, ul. Warszawska 19
Tel. (0-32) 253 73 31
Tel. (0-32) 253 73 31
KRAKÓW
31-027 Kraków, ul. Mikołajska 4
Tel. (0-12) 421 11 00
Tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
20-071 Lublin, ul. Wieniawska 15
Tel. (0-81) 532 16 43
Tel. (0-81) 532 16 43
ŁÓDŹ
91-479 Łódź, ul. Orzeszkowej 31/35
Tel. (0-42) 6
Tel. (0-42) 616
116 27
227 48
448
POZNAŃ
61-739 Poznań, ul. Plac Wolności 17
Tel. (0-61) 851 52 15
Tel. (0-61) 851 52 15
RZESZÓW
35-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 18
Tel. (0-17) 852 05 35
Tel. (0-17) 852 05 35
WARSZAWA
00-207 Warszawa, Pl. Krasińskich 2/4/6
Tel. (0-22) 530 86 25
Tel. (0-22) 530 86 25
WROCŁAW
50-153 Wrocław, Pl. Powstańców Warszawy 1
Tel. (0-71) 340 65 32
Tel. (0-71) 340 65 32
*
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN
Zespół redakcyjny: Barbara Polak, Elżbieta Lewczuk,
Dorota Mazek, Władysław Bułhak, Paweł Machcewicz
Projekt graficzny: Krzysztof Findziński
Adres: 00-839 Warszawa, ul. Towarowa 28
Tel. (0-22) 581 89 25, fax (0-22) 581 89 26
e-mil: bep@ipn.gov.pl
www.ipn.gov.pl
łamanie i druk: Zakład Wydawniczo-Poligraficzny MPiPS
15-637 Białystok, ul. Warsztatowa 1a
81-311 Gdynia, ul. Witomińska 19
40-009 Katowice, ul. Warszawska 19
31-027 Kraków, ul. Mikołajska 4
20-071 Lublin, ul. Wieniawska 15
91-479 Łódź, ul. Orzeszkowej 31/35
Tel. (0-42) 6
116
227
61-739 Poznań, ul. Plac Wolności 17
35-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 18
00-207 Warszawa, Pl. Krasińskich 2/4/6
50-153 Wrocław, Pl. Powstańców Warszawy 1
BIULETYN
NR 6 (17)
CZERWIEC
2002
SPIS TREŚCI
■
KALENDARIUM IPN .........................................................................
1
■
ROZMOWA BIULETYNU
O APARACIE BEZPIECZEŃSTWA z Krzysztofem Lesiakowskim i Grzegorzem
Majchrzakiem rozmawia Barbara Polak ....................................................
4
■
PRAWO I HISTORIA
Ewa Koj – INFORMACJA O ŚLEDZTWACH W SPRAWACH
ZBRODNI KOMUNISTYCZNYCH ............................................................
25
Antoni Kura – REPRESJE APARATU BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO
W LATACH 1944–1956 ............................................................................
29
■
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Paweł Piotrowski – WOJSKOWA SŁUŻBA WEWNĘTRZNA 1947–1989 .......
34
Jerzy Kułak – ZBRODNIA ZINSTYTUCJONALIZOWANA ............................
40
Adam Dziurok – POCZĄTKI MILICJI NA GÓRNYM ŚLĄSKU .......................
45
Krzysztof Madej – PRZED ZŁODZIEJAMI, SZPIEGAMI I POŻAREM...
DZIAŁALNOŚĆ GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRZEMYSŁU MSW
W LATACH 1956–1970 ..........................................................................
49
Krzysztof Szwagrzyk – NACZELNICY WIĘZIENIA PRZY UL. KLECZKOWSKIEJ
WE WROCŁAWIU 1945–1955 ................................................................
55
Igor Hałagida, Janusz Marszalec – KAŻDEMU SPRAWIEDLIWIE ................
59
Waldemar Kowalski – DRUGA STRONA KRAT ..........................................
62
Tomasz Danilecki – STRAJKI ZE SCENARIUSZA .........................................
66
Tomasz Balbus – POLSKIE „ISTRIEBITIELNE BATALIONY” NKWD
W LATACH 1944–1945 ..........................................................................
71
■
RELACJE I WSPOMNIENIA
Joanna Żelazko – MIŁOŚĆ DO „WROGA LUDU” .....................................
76
Jerzy Kułak – FABER i S-ka – KRÓTKA HISTORIA PEWNEGO PRZEKRĘTU ..
80
1
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kalendarium IPN
kwiecień 2002
7 maja
wystawy „Stan wojenny – spojrzenie po 20 latach”,
którego uroczyście dokonał prezes IPN prof. Leon Kieres oraz wicemarszałek Sejmu prof. To-
masz Nałęcz. Podczas otwarcia prezes IPN powiedział między innymi: „Stan wojenny prawdo-
podobnie nigdy nie pogodzi polskiego społeczeństwa. My, ludzie „Solidarności” wiemy o cier-
pieniach, jakie wiążą się z jego wprowadzeniem. Natomiast inni – także autorytety publiczne –
mówią, że stan wojenny był koniecznością. Niech społeczeństwo oceni po czyjej stronie była
racja i jakie skutki dla społeczeństwa przyniosła tamta decyzja. Nie chcemy nikogo pouczać.
Naszym zamiarem jest przypominanie o historii”
wystawy „Stan wojenny – spojrzenie po 20 latach
8 maja
– członkowie Kolegium zapoznali się z informacjami dotyczącymi tworzenia w archiwum IPN tak
zwanego zbioru zastrzeżonego – tajnego zbioru dokumentów podlegających szczególnej ochro-
nie, przekazanych przez służby specjalne. W drugiej części posiedzenia Kolegium przyjęło infor-
mację dyrektora GKŚZpNP prof. Witolda Kuleszy i prok. Radosława Ignatiewa na temat stanu
.śledztwa w sprawie zbrodni w Jedwabnem
10 maja – w byłym hitlerowskim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen w Rogoźnicy delegacja IPN z preze-
sem Instytutu prof. Leonem Kieresem, dyrektorem GKŚZpNP prof. Witoldem Kuleszą oraz dyrek-
torem wrocławskiego Oddziału IPN prof. Włodzimierzem Suleją wzięła udział w uroczystości
uroczystości
upamiętniającej śmierć 19 oficerów Sekcji F
oficerów Sekcji Francuskiej (SOE)
rancuskiej (SOE) Zarząd
Zarządu Operacji Specjal-
Operacji Specjal-
nych. Pod obozową bramą straceń uroczyście odsłonięto tablicę poświęconą Francuzom, którzy
zginęli w tym obozie
11 maja – na ręce ordynariusza diecezji włocławskiej bp. Bronisława Dembowskiego prezes IPN prof.
Leon Kieres przekazał zbiór kopii dokumentów związanych z aresztowaniem i więzieniem kard.
Stefana Wyszyńskiego w latach 1954–1956.
Główny zbiór dokumentów „Departament IV – P
zbiór dokumentów „Departament IV – Prymas. Meldunki okresowe dotyczące
rymas. Meldunki okresowe dotyczące
yszyńskiego 1954–56” zawiera ponad 700 stron sprawozdań doty-
czących przebiegu każdego dnia izolacji oraz relacje agentów działających wokół prymasa.
Włocławskie Archiwum Diecezjalne otrzymało też drugi, 71-stronicowy zbiór materiałów „De
ard. S. W
. Wyszyńskiego 1954–56”
yszyńskiego 1954–56”
zbiór materiałów „De-
rymas”, stanowiący suplement do zasadniczego zbioru. Znajdują się w nim
materiały dotyczące poglądów i opinii kard. S. Wyszyńskiego o różnych problemach politycz-
nych z okresu 13.10.1966–2.3.1971. Po uroczystości przekazania dokumentów zaprezento-
wane zostały referaty przygotowane przez dr. Jana Żaryna „Bilans pięciolecia. Internowany
rymas”
„Bilans pięciolecia. Internowany
ościół w latach 1948–1953” oraz prokuratora Dariusza Ga-
brela „Sprawa uwięzienia ks. P
aństwo-K
--Kościół w latach 1948–1953”
ościół w latach 1948–1953”
„Sprawa uwięzienia ks. Prymasa Stefana W
rymasa Stefana Wyszyńskiego”
yszyńskiego”
12 maja – w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa odbyła się współorganizowana przez IPN w Krakowie
sesja naukowa „
omitet Solidarności 1977–1980” z udzia-
łem licznych działaczy SKS, wiceprezesa IPN Janusza Krupskiego oraz prezydenta miasta Kra-
kowa
iosna wolności – Studencki Komitet Solidarności 1977–1980”
omitet Solidarności 1977–1980”
15 maja – w budynku poznańskiego ODWACHU odbył się wernisaż wystawy współorganizowanej przez
OBEP w Poznaniu „Czerwiec 1976 – lekcja demokracji socjalistycznej
Czerwiec 1976 – lekcja demokracji socjalistycznej”. Na wystawie moż-
na było zobaczyć obok starych fotografii, ulotek, fragmenty demaskatorskich wypowiedzi pro-
testujących robotników, uzupełnione o echa poznańskie Czerwca 1976 (w oryginalnej aranża-
cji scenograficznej). Uroczystego otwarcia wystawy dokonali wiceprezes IPN Janusz Krupski
oraz dyrektor poznańskiego Oddziału IPN Ireneusz Adamski.
Czerwiec 1976 – lekcja demokracji socjalistycznej
17 maja – OBEP w Białymstoku przygotował promocję pakietu edukacyjnego
pakietu edukacyjnego dla nauczycieli historii
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”. Pa-
kiet składa się z dwóch części. W pierwszej znajdują się: wprowadzenie historyczne, kalenda-
rium, bibliografia, propozycje scenariuszy oraz przykładowe tematy esejów. Druga część za-
wiera zbiór dokumentów, map i zdjęć.
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”
2
– w gmachu Sejmu RP odbyło się otwarcie wystawy „Stan wojenny – spojrzenie po 20 latach
10 maja
upamiętniającej śmierć 19
oficerów Sekcji F
rancuskiej (SOE)
Zarząd
nych
11 maja
zbiór dokumentów „Departament IV – P
izolacji ks. K
izolacji ks. K
izolacji ks. Kard. S
ard. S
ard. S
. W
. W
yszyńskiego 1954–56”
zbiór materiałów „De
partament IV – P
partament IV – Prymas”
Prymas o relacjach P
rymas o relacjach P
rymas o relacjach Państwo
aństwo
--K
„Sprawa uwięzienia ks. P
rymasa Stefana W
12 maja
12 maja
sesja naukowa „
sesja naukowa „Wiosna wolności – Studencki K
iosna wolności – Studencki K
15 maja
17 maja
pakietu edukacyjnego
„
„P
„„P
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”
„P
odziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944–1956”
20 maja – w Pułtusku podczas Zjazdu Światowego Związku Żołnierzy AK odbył się wernisaż wystawy
wystawy zor-
ganizowanej przez OBEP w Warszawie „Ostatni L
Ostatni Leśni – Mazowsze i
eśni – Mazowsze i Podlasie w ogniu 1948–
odlasie w ogniu 1948–
–1953”. Na ekspozycję składają się zdjęcia dokumentujące działalność oddziałów partyzanc-
kich, pośmiertne fotografie żołnierzy Podziemia, dokumenty sądowe aparatu bezpieczeństwa,
propagandowe plakaty, gazety, broszury władz PRL. W spotkaniu udział wzięli miedzy innymi
Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz biskup polowy WP Sławoj Leszek Głódź
21 maja – na zaproszenie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej prezes IPN prof. Leon Kieres
i dyrektor GKŚZpNP prof. Witold Kulesza wzięli udział w uroczystej inauguracji VI Krajowego
uroczystej inauguracji VI Krajowego
Zjazdu Delegatów ŚZŻAK w Pułtusku
ułtusku
22 maja – w Katowicach w Sali Sejmu Śląskiego miał miejsce finał konkursu
konkursu dla uczniów szkół gimnazjal-
nych i ponadgimnazjalnych „Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
konkursu
„Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
Górnego Śląska 1939–1956
„Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
Górnego Śląska 1939–1956.” Nagrody i dyplomy laureatom konkursu wręczył prezes IPN
prof. Leon Kieres
24 maja – OBEP we Wrocławiu zorganizował w „Sali Wójtowskiej” Starego Ratusza zakończenie konkursu
konkursu
Moja szkoła w PRL”. Zadaniem uczestników było opra-
cowanie wybranego przez siebie tematu z dziejów szkoły, do której obecnie uczęszczają. Nagrody
i wyróżnienia laureatom konkursu wręczyli Prezes IPN prof. Leon Kieres i dyrektor wrocławskiego
Oddziału IPN prof. Włodzimierz Suleja
Moja szkoła w PRL
27 maja – na Zamku w Piotrkowie Trybunalskim odbył się wernisaż wystawy Okręg Łódzki AK „Barka
wystawy Okręg Łódzki AK „Barka”
odzi. Nawiązuje ona do 60. rocznicy powołania Armii Krajo-
wej. Celem wystawy jest przypomnienie osiągnięć AK – zwłaszcza jej działań zbrojnych na
Ziemi Łódzkiej w okresie okupacji niemieckiej. Wystawa skierowane jest do młodzieży szkolnej,
nauczycieli oraz środowisk kombatanckich i wszystkich osób interesujących się II wojną świato-
wą
odzi
29 maja – Kolegium IPN gościło na swym posiedzeniu Andrzeja Barcikowskiego, Szefa Urzędu Ochrony
Państwa. Omówiono kwestię współpracy mającej na celu jak najszybsze zakończenie przeka-
przeka-
zywania przez UOP dokumentów do archiwum IPN. Minister Barcikowski skierował do człon-
ków Kolegium zaproszenie do zapoznania się na miejscu, w archiwum UOP z przebiegiem
prac nad przygotowaniem
opracowali: Agnieszka Bajor-Zagórska, Artur Gut, Tomasz Poręba
STATYSTYKA WYDAWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE
O STATUS POKRZYWDZONEGO
kwiecień 2002 r.
od początku wydawania
A/B
A/B
BIAŁYSTOK
6/6
1127/603
GDAŃSK
38/26
3205(923+323)* 1747(519+206)*
KATOWICE
21/13
2094/990
KRAKÓW
24/14
2071/1144
LUBLIN
14/9
1176/542
ŁÓDŹ
11/6
1141/630
POZNAŃ
23/29
2184/1161
RZESZÓW
13/0
13041/805
WARSZAWA 32(0)*/22(0)*
2260/1276
WROCŁAW
26/17
1348/754
BUiAD
23/8
2818(59)*/1109(30)* + 182**
RAZEM
211/137
20731/10953
* wnioski wydawane i przyjmowane w terenie i w delegatu-
rach (w kolejności: Bydgoszcz, Koszalin, Radom)
** wnioski przesłane z konsulatów
A – wydane formularze wniosków
B – wnioski przyjęte
3
20 maja
wystawy
Ostatni L
eśni – Mazowsze i
–1953”
21 maja
uroczystej inauguracji VI Krajowego
uroczystej inauguracji VI Krajowego
Zjazdu Delegatów ŚZŻAK w P
22 maja
„Zapomniane historie ludzkich dramatów – losy mieszkańców
Górnego Śląska 1939–1956
24 maja
24 maja
konkursu
konkursu
dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych „Moja szkoła w PRL
27 maja
wystawy Okręg Łódzki AK „Barka
zorganizowanej przez OBEP w Ł
zorganizowanej przez OBEP w Ł
odzi
zorganizowanej przez OBEP w Ł
odzi
29 maja
zywania przez UOP dokumentów do archiwum IPN
kwiecień 2002 r
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • braseria.xlx.pl

    •