Biuletyn IPN 2009 nr5-6(100-101), BIULETYN IPN 2001-2013

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NR 5–6 (
10 0
–101)
maj–czerwiec
2009
BIULETYN
Dodatek: płyta DVD z filmem
„Pielgrzym”
– o pierwszej pielgrzymce
Jana Pawła II do Polski
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
NIECH ZSTĄPI DUCH TWÓJ...
2 CZERWCA 1979
numer indeksu 374431
nakład 10000 egz.
cena 8 zł
(w tym 0% VAT)
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ODDZIAŁY IPN
ADRESY I TELEFONY
BIAŁYSTOK
ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok
tel. (0-85) 664 57 03
GDAŃSK
ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia
tel. (0-58) 660 67 00
KATOWICE
ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice
tel. (0-32) 609 98 40
KRAKÓW
ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
ul. Szewska 2, 20-086 Lublin
tel. (0-81) 536 34 01
ŁÓDŹ
ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź
tel. (0-42) 616 27 45
POZNAŃ
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
tel. (0-61) 835 69 00
RZESZÓW
ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów
tel. (0-17) 860 60 18
SZCZECIN
ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin
tel. (0-91) 484 98 00
WARSZAWA
ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
tel. (0-22) 526 19 20
WROCŁAW
ul. Sołtysowicka 21a, 51-168 Wrocław
tel. (0-71) 326 76 00
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kolegium: Jan Żaryn – przewodniczący,
Marek Gałęzowski, Łukasz Kamiński, Kazimierz Krajewski, Filip Musiał,
Barbara Polak, Leszek Próchniak, Jan M. Ruman, Andrzej Sujka, Norbert Wójtowicz
Redaguje zespół: Jan M. Ruman – redaktor naczelny (tel. 0-22 431-83-74), jan.ruman@ipn.gov.pl
Barbara Polak – zastępca redaktora naczelnego (tel. 0-22 431-83-75), barbara.polak@ipn.gov.pl
Andrzej Sujka – sekretarz redakcji (tel. 0-22 431-83-39), andrzej.sujka@ipn.gov.pl
Piotr Życieński – fotograf (tel. 0-22 431-83-95), piotr.zycienski@ipn.gov.pl
sekretariat – Maria Wiśniewska (tel. 0-22 431-83-47), maria.wisniewska@ipn.gov.pl
Projekt grafi czny: Krzysztof Findziński; redakcja techniczna: Andrzej Broniak;
łamanie: Wojciech Czaplicki; korekta: Beata Stadryniak-Saracyn
Adres redakcji: ul. Hrubieszowska 6a, Warszawa
Adres do korespondencji: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa
www.ipn.gov.pl
Druk: „2 K” s.c., ul. Płocka 35/43, 93-134 Łódź
ODDZIAŁY IPN
ADRESY I TELEFONY
BIULETYN
N R 5–6 ( 100–101)
MAJ–CZERWIEC
2009
SPIS TREŚCI
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Jan M. Ruman – Zaczęło się w Polsce................................................................ 3
Łukasz Kamiński – Fenomen „Solidarności” ...................................................... 9
Mateusz Szpytma – Zielona „Solidarność” ...................................................... 14
Justyna Błażejowska – „Wie już Polska cała...”.
Sprawa Jana Narożniaka ........................................................................ 22
Jarosław Szarek – Rozmawiać z terrorystą? ...................................................... 31
Andrzej Sznajder – Czego nie wiemy o pacyfi kacji kopalni „Wujek”? ........ 37
Jan Żaryn – Miętne – współczesna Września ................................................... 43
Paweł Wierzbicki – Trzy drogi ................................................................................. 47
Łucja Marek – Msze święte za Ojczyznę ............................................................ 52
Witold Wasilewski – Pamięć Katynia. Działania opozycji ............................... 60
Filip Musiał –
Pierestrojka
– droga do demokracji
czy plan „»odwilży« bis”? ........................................................................... 70
Antoni Dudek – Rok 1989 w Polsce.
Źródła przełomu i punkty zwrotne........................................................... 84
Tomasz Sarnecki – Prawdziwy bohater ............................................................... 95
Ryszard Terlecki – Zwycięstwo, które miało być niemożliwe ......................... 98
DEBATA
Kultura niezależna........................................................................................... 104
SYLWETKI
Cecylia Kuta – Niezależny twórca. Pod maską „błazna”.
Stefan Kisielewski (1911–1991) ............................................................. 118
Norbert Wójtowicz – Kornel Morawiecki ........................................................... 126
Jacek Żurek – Nie tylko ksiądz Popiełuszko .................................................. 137
RELACJE I WSPOMNIENIA
Rafał Pękała – Doświadczenia świadka historii ............................................. 150
Na okładce: str. I – Ojciec Święty Jan Paweł II podczas pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny (1979 r.),
kadr z fi lmu Andrzeja Trzos-Rastawieckiego „Pielgrzym” oraz plakat wyborczy Tomasza Sarneckiego
z 1989 r.; str. IV – Msza św. za Ojczyznę w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie w 1983 r.
(fot. archiwum parafi alne); wszystkie rysunki w numerze – Andrzej Krauze.
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kadry z fi lmu „Pielgrzym”
J
AN
M. R
UMAN
, IPN
ZACZĘŁO SIĘ W POLSCE
Nie byłoby Sierpnia 1980 r., gdyby wcześniej – w czerwcu 1979 r.
– nie przeszedł triumfalnie przez polską ziemię Jan Paweł II. Ta
pierwsza pielgrzymka papieska do Ojczyzny stała się wielką chwilą
prawdy, że na nic się zdało kilkadziesiąt lat komunistycznej presji.
Zniewolony naród, chłonąc papieskie słowa i gesty, odzyskał sa-
moświadomość i zyskał moc, by zrzucić okowy. To ta pielgrzymka
sprawiła, że zastanawiając się nad upadkiem komunizmu w świecie,
możemy powiedzieć – zaczęło się w Polsce!
Można się dzisiaj spierać o znaczenie takich czy innych postaci z kręgów Wolnych Związ-
ków Zawodowych czy opozycji dla odzyskania niepodległości przez Polskę. Można snuć roz-
ważania o sprzyjających temu warunkach w skali stosunków międzynarodowych, o niewy-
dolności gospodarczej krajów bloku sowieckiego i konsekwentnej – w tym okresie – postawie
przewodzących Zachodowi Stanów Zjednoczonych. Jedno wszakże pozostaje poza wszelkim
sporem – choć coraz mniej się o tym pamięta – do upadku komunizmu w Polsce i w świecie
i do związanego z tym odzyskania niepodległości przez naszą Ojczyznę walnie przyczynił
się Papież-Polak; Papież, który przyszedł na świat, gdy wojska bolszewickie kroczyły na
Warszawę, który przeżył gehennę II wojny światowej, otrzymał święcenia kapłańskie z rąk
kard. Adama Sapiehy 1 listopada 1946 r., więc posługę kapłańską i biskupią aż do wyboru
na Stolicę Piotrową pełnił w komunistycznym kraju. Któż bardziej niż On, noszący w sobie
doświadczenia obu totalitaryzmów XX w., stając na czele Kościoła katolickiego, mógł przy-
czynić się do pokonania ich skutków w świecie?
Ucałowałem ziemię polską
Niewielu mogło w tym uczestniczyć bezpośrednio, ale przed telewizorami zgromadzone
były miliony Polaków, gdy Jan Paweł II zaraz po zejściu na płytę lotniska uklęknął i ucałował
ojczystą ziemię. W słowach powitania był już pierwszy jasny sygnał, do kogo skierowana
jest ta podróż i jej przesłanie. Po podziękowaniu adresowanym do przewodniczącego Rady
Państwa i słowach do Prymasa Polski, nastąpił zasadniczy fragment skierowany wprost do
całego narodu: „Pozdrawiam was w imię Chrystusa tak, jak nauczyłem się pozdrawiać ludzi
tutaj, w Polsce [...]
– w Polsce, która należy do Europy i do ludzkości współczesnej poprzez cały tysiącletni
zrąb swoich dziejów,
– w Polsce, która przez cały ciąg tych dziejów związała się z Kościołem Chrystusowym
i ze Stolicą Rzymską szczególnym węzłem duchowej jedności”
1
.
Już w tym momencie zarysowana była perspektywa rozpoczynającej się pielgrzymki, per-
spektywa dziejowa z odniesieniem do tysiąclecia i perspektywa przestrzenna – ukazująca
Polskę nie w takim czy innym bloku państw, lecz w Europie. Za chwilę na ulicach Warszawy
1
Przemówienie powitalne na lotnisku Okęcie, Warszawa 2 VI 1979 r., [w:] Jan Paweł II,
Piel-
grzymki do Ojczyzny
, Kraków 1997, s. 10.
3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • braseria.xlx.pl

    •