Bitwy-Kampanie-Wojny - Irak 2003, Książki i mapy Iraku

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
BITWY-KAMPANIE-WOJNY
Hubert M. Królikowski
Czesław Marcinkowski
IRAK 2003
scan - zawisza
DOM WYDA WNICZY BELLONA
WARSZAWA 2003
WSTĘP
Wojna z terroryzmem stała się dominu­
jącym sposobem, niemal ortodoksyjnym
stylem w amerykańskim politycznym my­
śleniu, zwłaszcza na początku XXI wieku.
W tym wykonaniu wojna taka nie musi być
wojną przeciwko określonemu państwu lub
grupie państw. W takiej wojnie nie czeka
się na atak lub uderzenie, po którym dopie­
ro następuje odpowiedź całą siłą militarną.
Stąd filozofia działań wyprzedzających -
filozofia wojny prewencyjnej.
Globalna wojna przeciwko terroryzmo­
wi, jaką prowadzi dziś Ameryka całkowicie
odmienia politykę światową. Waszyngton
bowiem w sposób arbitralny decyduje o tym,
kto mu zagraża oraz przeciw komu trzeba
prowadzić wojnę prewencyjną.
Taką właśnie wojnę - według,
głównie europejskich krytyków po­
lityki Stanów Zjednoczonych, nie
posiadającą sankcji prawnych - za­
stosowano wobec Iraku, państwa
będącego podmiotem stosunków
politycznych, członkowi ONZ, ale
jednocześnie państwu oskarżonemu
o posiadanie niewiarygodnie du­
żych zapasów broni chemicznej,
rozwijającego programy broni ją­
drowej i wspierającego międzyna­
rodowy terroryzm, którego prezy­
dent jest odpowiedzialny za ludo­
bójstwo.
Każda wojna jest nieszczęściem
dla narodów i porażką dyplomacji.
Oznacza zniszczenia, ofiary, cier­
pienia, płacz i śmierć. Dlatego wie­
le organizacji międzynarodowych,
państw, autorytetów, intelektuali­
stów i zwykłych ludzi było jej prze­
ciwnych.
Za przyczyną reżimu Saddama
Husajna świat został podzielony.
Jedni popierali, inni byli w opozy­
cji. Interesy gospodarcze różnych
państw w rejonie Zatoki Perskiej
nie były bez znaczenia podczas wy­
boru opcji.
Wyładunek żywności przeznaczonej
dla cywili irackich
Według Stanów Zjednoczonych miała
to być „wojna prewencyjna" -jak określi­
ła w wywiadzie dla włoskiej „Panoramy"
Condolezza Rice, doradca prezydenta
USA ds. bezpieczeństwa narodowego -
jednak w przeciwieństwie do „Pustynnej
Burzy" od samego początku nie było
wielkich szans na stworzenie szerokiego
sojuszu polityczno-militarnego.
Wojna w Iraku (a właściwie wojna
z Irakiem) i wszystko co się wokół niej
wydarzyło uzmysławia nam przeogromną
mozaikę politycznych interesów, ekono­
micznych zależności i powiązań oraz na­
rodowych uprzedzeń.
Górną. Nad osiągający od 150 do 300 m n.
p. m. wapienny płaskowyż, urozmaicony
licznymi bezodpływowymi kotlinami,
wznoszą się pojedyncze małe łańcuchy
górskie. Na południe od Bagdadu płasko­
wyż przechodzi w aluwium, na którym czę­
sto występują obszary słonej gliny i jeziora
porośnięte trzciną.
Na wschód i północny wschód od Me­
zopotamii znajdują się Góry Kurdystań-
skie. Za liczącym ponad 1000 m przedgó­
rzem wznoszą się łańcuchy wysokogórskie
ze szczytami wysokości ponad 3000 m.
Góry te, zbudowane ze skał wapiennych,
na których nie ma roślinności, tworzą w pa­
śmie Zagros długie, przebiegające z pół­
nocnego zachodu na południowy wschód,
strome grzbiety skalne. Dopływy Tygrysu
porozcinały góry i utworzyły bardzo stro­
me, głębokie doliny.
Zajmująca połowę obszaru Iraku Pusty­
nia Syryjska należy do płaskowyżu syryj-
sko-irackiego, którego odnogi dochodzą do
północnych krańców Mezopotamii. Osią­
gający na północy do 600 m n. p. m. pła­
skowyż przecinają w kierunku Eufratu su­
che koryta rzeczne
(wadi) o głębokości
do 50 m, które two­
rzą różnej gęstości
sieć dolin.
Dzięki możliwo­
ści łatwego nawad­
niania aluwia rzecz­
ne są od czasów sta­
rożytnych wykorzy­
stywane w celach
rolniczych. Uprawa
roślin na północy
Mezopotamii u pod­
nóża Taurusu jest
możliwa dzięki opa­
dom naturalnym.
Większą część leżą­
cej na zachód od Eu­
fratu al Dżaziry po­
krywa suchy step
Spadochroniarze brytyjskiej 16 BPD używali na irackiej pustyni
motocykli
WARUNKI
NATURALNE
IRAKU
Irak leży w północno-wschodniej części
Półwyspu Arabskiego. Jego powierzchnia
wynosi 438317 km
2
. Pod koniec 2000 r.
liczbę ludności Iraku szacowano na około
23,3 min. Średnia gęstość zaludnienia wy­
niosła 53,2 osoby na km
2
. Na początku
2000 r. trzy czwarte obywateli tego pań­
stwa żyło w miastach. Największe miasta
Iraku to: Bagdad (4,9 min mieszkańców),
Mosul (1,1 min), Irbil (1 min), Basra
(1 min), Sulaimanija i Kirkuk (oba 700
000) oraz Nasirija i Al Hillah (po 500 000).
Największą grupą etniczną są Arabowie -
ok. 77% oraz Kurdowie - 15 do 20%. Do
wyznawania islamu przyznaje się 95%
obywateli Iraku (szyici - 54%, sunnici -
46%, chrześcijanie - 4%).
Geograficznie Irak dzieli się na trzy re­
giony. Pierwszy z nich to Mezopotamia.
Między Eufratem i Tygrysem od przedgó­
rzy Taurusu do ujścia Szatt al Arab w Zato­
ce Perskiej na ponad 800 km rozciąga się
aluwialna Dolina Mezopotamska, tzw. Me­
zopotamia Dolna. Na północnym zacho­
dzie wznosi się ona stopniowo ku wyżynie
al Dżazira, zwanej również Mezopotamią
i połpustyma płaskowyżu syryjsko-irac-
kiego.
Pustynia Syryjska i obszary graniczą­
ce z nią od południa przechodzą stopnio­
wo z półpustyni porośniętej tamarysz-
kiem, krzakami ciernistymi, kserofitycz-
nymi ziołami i jednorocznymi trawami na
północy w całkowitą pustynię piaskową
na południu.
W rejonach górskich na północnym
wschodzie, na wysokości od 450 do
1800 m n. p. m. występują widne lasy dę­
bowe, które stopniowo ustępują miejsca la­
som niskim i buszowi. Powyżej 1800 m n.
p. m. pojawia się piętro krzewów ciernio­
wych ze zdrewniałymi ziołami kolczasty­
mi, a wyżej strefa wysokogórska, która do­
ciera do pozbawionej wegetacji strefy
wiecznych lodów. Przedgórza zdominowa­
ły stepy.
Z wyjątkiem skrajnej części północno-
-wschodniej Irak leży prawie całkowicie
w strefie klimatu subtropikalnego, charak­
teryzującego się gorącymi, suchymi lata­
mi i wilgotnymi, łagodnymi zimami.
Roczne maksima opadów przypadają na
miesiące listopad i grudzień oraz luty
i marzec. Około 70% powierzchni kraju
(na zachodzie i południowym zachodzie)
leży w gorącym, suchym klimacie pustyn­
nym, gdzie roczna ilość opadów nie prze­
kracza 150 mm, a maksymalna temperatu­
ra w okresie od maja do października do­
chodzi do 52°C. Zimą lokalnie temperatu­
ra może spadać poniżej zera. Nad Zatoką
Perską i na obszarach bagiennych znajdu­
jących się na południu kraju latem powie­
trze jest bardzo parne. Także w Dolinie
Mezopotamskiej lata są wilgotne i gorące,
a zimy zdecydowanie chłodniejsze, lecz
także wilgotne. Tereny górzyste w północ­
no-wschodniej części kraju znajdują się
w strefie klimatu umiarkowanego.
W okresie od kwietnia do początku
czerwca, a także od końca września do li­
stopada Irak znajduje się w strefie oddzia­
ływania sharqi, suchego, obfitującego
w pył i piasek wiatru, który dociera tutaj
z południa, z centralnych obszarów Pół­
wyspu Arabskiego. Od połowy czerwca
do połowy września nad Irak przemiesz­
cza się z północy suchy shamal, który
wprawdzie ochładza powietrze, ale w po­
łączeniu z dużym nasłonecznieniem do­
prowadza do ekstremalnie silnego nagrza­
nia ziemi. Ciepłe wilgotne wiatry z połu­
dniowego wschodu przynoszą zimowe
opady. Podczas zimy mogą wiać wiatry ze
wschodu i północnego wschodu, które
przemieszczają nad Irak wyjątkowo zimne
masy powietrza.
Ropa naftowa w Iraku
Ropa jest największym bogactwem na­
turalnym Iraku, a także najważniejszym
produktem eksportowym. W 1901 r. Niem­
cy odkryli w Iraku złoża ropy naftowej, co
przyciągnęło większą uwagę krajów za­
chodnich. W 2000 r. wydobycie tego su­
rowca wynosiło 133,3 min ton, co stanowi­
ło 3,7% produkcji światowej. Po Arabii
Saudyjskiej Irak ma największe zbadane
rezerwy ropy naftowej, które są szacowane
na około 15,1 mld ton (10,8% rezerw świa­
towych).
Pola naftowe Iraku znajdują się
w dwóch regionach. Z pól położonych na
północy kraju, w okolicach Kirkuku i pół­
nocnego zachodu w kierunku granicy z Sy­
rią wydobywa się 53% ropy naftowej. Po­
zostałe 47% wydobycia przypada na pola
naftowe znajdujące się na południu kraju,
wzdłuż granicy z Iranem i u ujścia Szatt al
Arab. Obecnie największym pod względem
wydobycia polem naftowym jest pole Kir-
kuk (44,8 min ton w roku).
Głównymi odbiorcami irackiej ropy są:
Federacja Rosyjska, Turcja, Jordania i Sy­
ria. Transport odbywa się samochodami,
statkami i koleją.
Zgodnie z szacunkami amerykańskimi
wydobycie ropy w Iraku w 2000 r. było
większe niż oficjalnie deklarowane i wy­
niosło 200 min ton. Oprócz eksportu ofi­
cjalnego musiał więc istnieć znaczny prze­
myt ropy.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • braseria.xlx.pl

    •