Biologiczne podstawy funkcjonowania człowieka, BPFC

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

prof. dr hab. Paweł Ostaszewski (; pawet3@gmail.com)

dr Krystyna Rymarczyk (krymarczyk@swps.edu.pl; kr@nencki.gov.pl)

 

Biologiczne podstawy funkcjonowania człowieka

wykład

rok akademicki 2009/2010, semestr letni, studia zaoczne

 

              Przedmiot obejmuje 45 godzin lekcyjnych. Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z następującymi zagadnieniami: ewolucja biologiczna (w tym socjobiologiczna synteza ewolucji biologicznej); dziedziczenie (podstawy genetyki molekularnej i genetyki zachowania); budowa i czynność komórek nerwowych; budowa i działanie synaps; elementy neuroanatomii porównawczej i czynnościowej (obwodowy i ośrodkowy układ nerwowy); budowa i działanie układów czuciowych i narządów zmysłów; mózgowa kontrola procesów motorycznych; napęd zachowania (procesy motywacyjne); plastyczność zachowania (warunkowanie klasyczne i warunkowanie sprawcze); współczesne metody badania funkcji mózgu ze szczególnym uwzględnieniem neuroobrazowania; elementy neurokognitywistyki i neuropsychologii: mózgowe mechanizmy funkcji poznawczych (język, pamięć, percepcja, uwaga) oraz emocjonalnych i ich zaburzenia wynikające z uszkodzeń mózgu.

              Po ukończeniu kursu studenci posiądą wiedzę i umiejętności w zakresie umożliwiającym: (a) krytyczną analizę tekstów naukowych dotyczących biologicznych podstaw zachowania się człowieka, (b) dalsze samokształcenie w wybranych obszarach neurobiologii, (c) podejmowanie zaawansowanych kursów w wybranych obszarach neurobiologii.

              Zaliczenie przedmiotu ma postać egzaminu końcowego. Na platformie e-learningowej dostępne będą szczegółowe zagadnienia (słowa kluczowe), których opanowanie jest niezbędne do zaliczenia zajęć. Aby uzyskać pozytywną ocenę należy udzielić prawidłowej odpowiedzi co najmniej na 50% pytań testu końcowego.

Zalecanymi podręcznikami do zajęć są:

J. Kalat (2006). Biologiczne podstawy psychologii. Warszawa: PWN.

Grabowska, A., Jaśkowski, P. i Seniów, J. (2008). Mózgowe mechanizmy funkcji psychicznych i ich zaburzeń z perspektywy neuropsychologii i neuronauki. W: J. Strelau i D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (tom 2), s. 581-642. Gdańsk: GWP.

Walsh, K. i Darby, D. (2008). Neuropsychologia kliniczna Walsha. Gdańsk: GWP.

Plan i tematyka poszczególnych spotkań

 

Spotkanie 1 – 06.03.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Przedstawienie programu wykładu, wymagań egzaminacyjnych, literatury. Czym są biologiczne podstawy zachowania? Różne poziomy biologicznego wyjaśniania w ujęciu Tinbergena. Elementy struktury układu nerwowego człowieka. Rodzaje i funkcje komórek glejowych. Budowa i czynność neuronu. Powstawanie i przewodzenie potencjału czynnościowego w neuronie. Powstawanie nowych komórek w dojrzałym mózgu. Synapsy: budowa, typy (np. elektryczne i chemiczne; pobudzające i hamujące) i działanie. Farmakologiczne modyfikowanie działania synaps: elementy psychofarmakologii.

Cz II. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Elementy neuroanatomii. Schemat układu nerwowego człowieka. Budowa obwodowego układu nerwowego (cz. somatycznej i autonomicznej; nerwy czaszkowe i nerwy rdzeniowe). Istota biała i istota szara. Jądra i zwoje. Budowa i funkcje rdzenia kręgowego. Pień mózgu i jego funkcje. Jądra nerwów czaszkowych. Istota czarna śródmózgowia. Wzgórki czworacze dolne i górne. Móżdżek: budowa i funkcje.

 

Spotkanie 2 – 20.03.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Elementy neuroanatomii. Międzymózgowie: wzgórze i podwzgórze. Budowa wzgórza i jego funkcje. Budowa podwzgórza i jego funkcje. Podwzgórze i hormonalna regulacja zachowania. Problematyka reakcji stresowej. Kresomózgowie: jądra podkorowe i kora mózgowa. Jądra ogoniaste i soczewkowate, ciało migdałowate. Zarys budowy kory mózgowej (warstwy, zakręty, bruzdy). Płaty kory mózgowej. Korowe ośrodki pierwszorzędowe. Kora asocjacyjna. Drogi spoidłowe mózgu. Podstawy lateralizacji funkcji korowych.

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Struktura i funkcje półkul mózgowych, płatów mózgowych i konsekwencje ich uszkodzenia. Neuropsychologiczne następstwa dysfunkcji mózgu.

 

Spotkanie 3 – 10.04.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Układy funkcjonalne mózgu. Układ siatkowaty i procesy snu i czuwania. Układ limbiczny i regulacja czynności popędowo-emocjonalnych. Podział i ogólna organizacja układów czuciowych człowieka. Budowa i działanie układu wzrokowego.

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Problematyka asymetrii funkcjonalnej półkul mózgowych. Rozszczepienie mózgu: skutki chirurgicznego odseparowania półkul mózgowych. Metody badawcze w neuronaukach (np. EEG, PET, fMRI) i w neuropsychologii (testy „na organikę”, baterie testów). Z klinik do laboratorium: zastosowanie technik obrazowania w neuropsychologii.

 

Spotkanie 4 – 24.04.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Pozostałe układy czuciowe człowieka: budowa i działanie układu słuchowego i przedsionkowego. Zmysły chemiczne: węch i smak. Czucie dotyku. Ból i jego hamowanie. Organizacja układów kontroli czynności ruchowych człowieka.

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Mózgowe podłoże procesów językowych. Patogeneza i neuropsychologiczna diagnostyka afazji. Definicja afazji. Osiowe objawy afazji. Klasyfikacja afazji. Zmienność objawów i stopień nasilenie afazji. Proces diagnozy i terapii. Zaburzenia komunikacji językowej po uszkodzeniach prawej półkuli.

 

Spotkanie 5 – 15.05.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Elementy teorii ewolucji i socjobiologii. Elementy genetyki molekularnej i behawioralnej. Mechanizmy plastyczności behawioralnej – podstawowe typy uczenia. Uczenie nieasocjacyjne (uwrażliwianie i habituacja) i asocjacyjne (warunkowanie klasyczne i instrumentalne).

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Psychologiczna i mózgowa organizacji pamięci. Klasyfikacja pamięci. Amnezja a lokalizacja pamięci. Deficyty pamięci w ogniskowych uszkodzeniach mózgu. Zaburzenia obustronne i ogólny zespół amnestyczny. Dynamika zaburzeń pamięci.

 

Spotkanie 6 – 29.05.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Mechanizmy plastyczności behawioralnej – warunkowanie klasyczne. Podstawowe prawidłowości i mechanizmy neurofizjologiczne. Przykłady praktycznego zastosowania warunkowania klasycznego.

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Neuropsychologiczna analiza procesów uwagi.  Zespół jednostronnego zaniedbywania przestrzeni. Zaniedbywanie jednostronne a zaburzenia spostrzegania. Zaburzenia schematu ciała (anozognozja).

 

Spotkanie 7 – 12.06.2010

Cz I. prof. dr hab. Paweł Ostaszewski. Mechanizmy plastyczności behawioralnej – warunkowanie instrumentalne. Podstawowe prawidłowości. Budowa układu nagrody. Przykłady zastosowania warunkowania instrumentalnego (stosowana analiza zachowania).

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Mechanizmy powstawania emocji. Neuropsychologia zaburzeń emocji: mózgowe systemy regulacji emocji i skutki ich dezorganizacji. Uszkodzenie struktur korowych i podkorowych a zaburzenia procesów emocjonalnych. Problematyka neuronalnego podłoża emocji.

 

Spotkanie 8 – 26.06.2010

Cz I. - wolne! Śpimy dłużej!

Cz II. dr Krystyna Rymarczyk. Plastyczność mózgu.

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • braseria.xlx.pl

    •